 |
| Bırakmanız ya da değiştirmeniz gereken para harcama alışkanlıkları |
Mevcut finansal durumumuz, harcama alışkanlıklarımızın bir yansımasıdır. Daha önce para biriktiremiyorum diyen arkadaşımın durumunda biraz değindiğim para harcama alışkanlıklarına, bu yazıda daha detaylı göz atacağız. Çayınızı alın gelin, bırakmanız gereken para harcama alışkanlıkları listesine birlikte bakalım. Bu yazı biraz da kendime tavsiye niteliğinde. O yüzden kişisel vurgulamalar olabilir. Peşinen uyarayım.
Plansız Harcama Alışkanlığınızdan Kurtulun
İnsanlar genellikle para harcama konusunda plansız davranırlar. Buna ben de dahilim. Dürtüsel hareket ediyoruz çünkü. Fakat ben finansal özgürlük gibi bir hevesi olan birisiyim. Eğer finansal özgürlüğe kavuşmak istiyorsam, bunun için plansız harcama yapmayı bırakmam gerekiyor.
Plansız harcama derken neyi kastediyorum?
- Mesai çıkışında, zaten çok yorgunken ve acıkmışken markete girmeyi... Evin ihtiyacı olmayan bir sürü abur cuburla çıkmak işten bile değil.
- AVM'lerde vitrin gezmeyi ve sonunda çok da içinize sinmediği halde indirimde diye bir şeyler almayı...
- Çok kısa süre kullanılacak ve sonra evin bir yerlerinde unutulup gidilecek teknolojik ıvır zıvırlar almayı... Kulaklıklar, akıllı saatler, VR gözlükler, mısır patlatma yahut ekmek kızartma makinası gibi şeyleri kastediyorum.
Dürtüsel şeyler almamak için, eşimin kendi için geliştirdiği ve benim de kullandığım bir metod var. Eğer bir şey almayı düşünüyorsa, önce erteliyor. Bir hafta sonra hala istiyorsa, yine erteliyor ta ki kredi kartının hesap kesim tarihine kadar. O tarih geldiğinde, hala istek devam ediyorsa o zaman alıyor.
Bu yöntem sayesinde, gerçekten ihtiyaç olmayan yahut bir süre sonra burun kıvırılacak şeylere hiç para vermemiş olursunuz.
Harcamaları Takip Etmemek
Kredi kartları kesinlikle büyük kolaylık ve herkesin kullanması gerektiğine inanıyorum ama aynı zamanda kredi kartları bilişsel bir tuzak kuruyor bize. Fiilen para harcamadığımız için, paramızı harcıyormuşuz gibi gelmiyor. Özellikle parasal miktar olarak az miktarlarda, resmen fişe bile bakmadan ödeyip geçiyoruz.
Zaten fiyat algımızın kaybolduğu zamanlar yaşıyoruz. Üstüne bir de kredi kartını temassız okutup geçmek, bu durumu iyice pekiştiriyor. Bu yüzden, paranızı nerelere harcadığınızı takip etmiyorsanız; mutlaka etmeye başlamalısınız.
Eğer Koç ya da Sabancı ailelerinden birine mensup değilseniz; harcadığınız her kuruş emeğinizden gidiyor. Bunu unutmayın.
Kullanılmayan Hizmetlere Para Ödemek
Birçok içerik servisi, artık ücretli ve ücretsiz servisler sunuyor. Youtube, Spotify gibi platformların premium versiyonları reklamsız kullanım olanağı sağlıyor. Diziler ve filmler için bir sürü platform var. Bunların da çeşitli paketleri var. Peki, bunların hepsini birden almak zorunda mıyız? Hem Youtube premium, hem spotify premium, hem netflix, hem disney+, hem amazon prime almalı mıyız? Hepsine birden ve aynı anda ihtiyacımız var mı?
Üstelik bu hizmetler, kartlarınızı kaydettiğiniz ve otomatik yinelenen ödeme şekillerine sahip oldukları için, çok uzun zamanlar kullanmasanız bile sizden abonelik ücreti almaya devam edecekler. Bu platformlara sakın para ödemeyin türünden bir şey söylemiyorum. Elbette eğlence de bir ihtiyaçtır ve paranızı nereye harcayacağınıza ben karışamam.
Fakat yine kendi metodumu tavsiye edebilirim size. Ben bu platformlardan birine abone olacağımda, bir sanal kart oluşturuyorum. Onu kaydediyorum, ödemeyi yapıyorum ve sonra o kartı iptal ediyorum. Böylece, yinelenen ödeme alınamamış oluyor. Eğer platformu kullanmaya devam edeceksem aynı işlemi tekrar yapıyorum. Size de bunu tavsiye edebilirim.
Sadece dijital dünya için değil, gerçek dünya için de geçerli bu. Spor salonlarının en büyük gelir kalemleri, üyeliği yıllık olarak yaptıran ve iki üç aydan sonra gelmeyi bırakan müşterilerdendir. Bunu birçoğunuz duymuş ya da tecrübe etmiştir mutlaka.
Mesela, kullandığınız GSM operatörünün sunduğu tekliflere göz atmak yerine müşteri hizmetleri tarafından "tavsiye edilen" teklifi kabul etmek; her zaman en iyisi olmayabilir. X'te baytutumlu sayesinde keşfettiğim uzun dönemli faturasız paketler benim işimi fazlasıyla görüyor ve iletişim giderimi azaltmakta hala oldukça önemli bir yeri var.
Son Ödeme Günlerini Takip Etmemek
En sevmediğim parasal kötü alışkanlık bu olabilir. Faturaların, kredi kartlarının, kredilerin son ödeme tarihlerini takip etmemek çok rahatsız edici geliyor bana. Eğer bunları takip etmiyorsanız ve oluşturduğunuz bir otomatik ödeme talimatı da yoksa ciddi gecikme zamlarına maruz kalacaksınız demektir.
Bu da harcamaları takip etmemek kadar kötüdür. Gereksiz yere bir sürü gecikme zammı ödemektense, bu parayla gidip fon almayı tercih ederim. Birikir ve anlamlı bir paraya dönüşür. Bir işe yarar.
Sonuç Olarak: Para Harcama Alışkanlıklarınızı Değiştirin, Finansal Durumunuz Değişecek
"Finansal durumunuz, harcama alışkanlıklarınızın gecikmeli bir yansımasıdır." diyordu James Clear Atomik Alışkanlıklar'da. Siz de bu yukarıda anlattığım para harcama alışkanlıklarını bırakarak, finansal durumunuzu değiştirmeye başlayabilirsiniz. Daha önce Harpagon Görse Kıskanır başlığında, kuruşların ciddi yekünlere ulaşabildiğini anlatmıştım. Size de tavsiye ederim: Kuruşları önemseyin, çünkü milyonlarınızı oluşturacak şey o kuruşlardır.