 |
| Maymun görür, maymun yapar. |
Alakasız bir başlık, alakasız da bir giriş yapayım. Sherlock Holmes ve uyarlamalarını çok severim. House dizisi ve onun Türkçe uyarlaması Hekimoğlu da bu kategoriden çok sevdiğim dizilerdir. House'un bir bölümünde, duyduğum "Maymun görür, maymun yapar." sözü çok hoşuma gitmişti. Aklımda da kalmış. Bugün sevdiğim bir arkadaşımın, hoşuma giden bir davranışını kopya ettiğimde aklıma tekrar geldi. Önce, aşağıda bölümün ilgili kısmına ait videoyu bırakayım. Sonra bunu kişisel gelişiminizde, finansal davranışlarınızda ve alışkanlık gelişiminde nasıl kullanabileceğinizi tartışmaya başlayabiliriz.
https://youtu.be/3KMDVgF4i-w
Kişisel Gelişiminizde Maymun Görür Maymun Yapar Prensibini Kullanmak
Kişisel gelişiminiz için bu prensibi kullanmak istiyorsanız, öncelikle iyi bir gözlemci olmanız gerek. İnsanların davranışlarını inceleyin. Birbirlerine karşı nasıl davranıyorlar? Size karşı nasıl davranıyorlar? Eşlerine, kendilerine nasıl davranıyorlar? Bunlara bakın. İçlerinden hoşunuza giden davranış biçimlerini alın ve kullanın.
Sağlığına çok dikkat eden bir arkadaşınız varsa, onun kendine olan özsaygısı size ilham olabilir. Ya da eşine çok saygılı davranan bir arkadaşınız varsa, onun davranışını ilham olarak kullanabilirsiniz. Bu sizi taklitçi yapmaz. Aksine, sürekli öğrenen ve öğrenme fırsatlarını kullanan birine dönüştürür.
Bu tutumun tam tersi de geçerlidir. Eğer etrafınızda höt höt dolaşan birileri varsa, onun gibi olmamaya çalışmak da bu işin bir parçasıdır. Bu tipte hareket eden insanlarla olan benzer davranışlarınız varsa; onlardan da kurtulmaya çalışmanız gerekir. Maymun görür, maymun yapar prensibi bu noktada, maymun görür, kötü olduğunu fark eder ve yapmaktan vazgeçer prensibine dönüşür.
Finansal Davranışlarınızda Maymun Görür Maymun Yapar Prensibi Nasıl Kullanılır?
Hiçbirimiz doğuştan finansal yeteneklere sahip değiliz. Hepimiz, finansal anlamda davranışlarımızı etkilendiğimiz çevre doğrultusunda şekillendiriyoruz. Kimimiz okuyarak araştırarak daha fazla bilgiye sahip olarak ilerliyor, kimimiz çevresinde gördüklerini kopya ederek. Finansal davranışlarınızda, genel davranışlara göre gözlemlerinize iki kere dikkat etmelisiniz. Neden? Çünkü, kopya çektiğiniz kişinin durumu sizin durumunuzdan tamamen farklı.
Blogda birkaç defa, küçük paralarla fon aldığımdan bahsettim. Bunu kopyalamanızda hiçbir sakınca yok gibi duruyor. Ne de olsa oraya aktardığınız parayı kaybetseniz bile, miktar küçük... Hayır, hiç de küçük değil. Bileşiklenme etkisiyle düşündüğünüzün belki on katı etki edebilecek bir para. O yüzden, herhangi birinin finansal davranışını kopyalamadan önce, sizin özgün durumunuzla örtüştüğünden emin olun.
Mesela, Cihat Çiçek amcamız, "bir paket üfleme parasına birkaç gram gümüş almaktan" söz eder Youtube yayınlarında. Bu benim çok hoşuma gitti. Yapmaya da başladım. Maymun gördü, maymun yaptı. Fakat 7 yıl önce olsaydı, gramı 5-6 liralardan gümüş alamazdım ben. Çünkü o zamanki ekonomik durumumla örtüşmeyen bir davranış olurdu. O 5-6 liralar, borçların ödenmesinde ve mutfak masraflarımı çıkarmamda bana çok lazımdı.
Ama kendi alışkanlıkları nedeniyle tasarruf etmekte zorlanan birinin, her ay ufak bir meblağı tasarruf araçlarına otomatik olarak yönlendirmesini sağlayacak bir sistemi etrafından kopya etmesinde hiçbir sorun yok. Bu BES olabilir, bankaların "harcadıkça biriktir" ya da "üstü kalsın" tarzı uygulamaları olabilir. Nasıl keşfettiğinin de hiçbir önemi yok. Önemli olan, kendisi bir disiplin ve tasarruf alışkanlığı kazanana kadar bu misyonu yerine getirecek bir araç-yöntem bulması ve kullanması.
Alışkanlıklarda Maymun Görür Maymun Yapar Prensibi
Maymun görür maymun yapar prensibi, gerçekten çok etkili. Hem iyi alışkanlıkları, hem kötü alışkanlıkları çok küçük yaşlardan itibaren kopyalamaya yatkınız. Hatta o kadar ki, siyah paketlerin üzerine devlet uyarı olarak "Çocuklar görür, çocuklar yapar." yazdırıyor. Bu yüzden, alışkanlıklarınızın etrafınızdaki insanların alışkanlıklarından etkileneceğini bilerek bir çevre oluşturmanız gerekiyor.
"En yakın olduğunuz beş kişinin ortalamasısınız." diyor Jim Rohn. Bizde de bunun daha afilisi var, "Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyim." Tüm bu sebeplerle, iyi alışkanlıklara ve rahat bir hayata ihtiyaç duyuyorsanız; önce arkadaş çevrenize bir bakın. Özenilesi davranışlar sergileyen insanlarla arkadaşlık etmeye çalışın.
Böylece, finansal davranış biçimleriniz, kişisel gelişiminiz ve alışkanlıklarınızı topyekün ve istediğiniz yöne doğru geliştirmeniz mümkün. Siz ne dersiniz, maymun görüyor ve yapıyor mu? Yorumlarda buluşalım!
